Παρά τη σαρωτική κοινοβουλευτική πλειοψηφία που εξασφάλισε το 2024, ο πρωθυπουργός, την Τρίτη 01/07 το βράδυ, βρέθηκε στη Βουλή των Κοινοτήτων, αντιμέτωπος με τη μεγαλύτερη ανταρσία της θητείας του, καθώς 49 βουλευτές των Εργατικών καταψήφισαν το νομοσχέδιο για τη μεταρρύθμιση της πρόνοιας και περισσότεροι από 120 εξέφρασαν δημόσια την αντίθεσή τους.
Η αρχική πρόθεση της κυβέρνησης ήταν να περιορίσει δραστικά τα επιδόματα αναπηρίας και να αυστηροποιήσει τα κριτήρια χορήγησής τους, με στόχο εξοικονομήσεις έως και £5 δισ. ετησίως μέχρι το 2030. Ωστόσο, η μαζική εσωκομματική αντίδραση οδήγησε σε σημαντικές παραχωρήσεις: οι αλλαγές θα αφορούν μόνο νέους δικαιούχους και θα εφαρμοστούν μετά από πλήρη επανεξέταση του συστήματος, ενώ οι υφιστάμενοι δικαιούχοι προστατεύονται προσωρινά. Αυτό μείωσε τις αναμενόμενες εξοικονομήσεις περίπου στο μισό, προκαλώντας δημοσιονομικό κενό και αμφισβήτηση της οικονομικής στρατηγικής της κυβέρνησης.
Η διαχείριση της κρίσης αποκάλυψε βαθιές ρωγμές στο Εργατικό Κόμμα και έπληξε το κύρος του Στάρμερ, που εμφανίζεται πλέον αδύναμος να επιβάλει δύσκολες μεταρρυθμίσεις ακόμη και με ισχυρή πλειοψηφία. Η πολιτική αβεβαιότητα ενισχύεται, καθώς η αριστερή πτέρυγα των Εργατικών ζητά πιο δραστικά μέτρα- «φορολόγηση του πλούτου»- ενώ η αντιπολίτευση κατηγορεί τον πρωθυπουργό για έλλειψη ελέγχου. Παράλληλα, το κοινωνικό κλίμα επιβαρύνεται από την ανασφάλεια χιλιάδων ευάλωτων πολιτών που παρακολουθούν τις εξελίξεις με ανησυχία για το μέλλον των παροχών τους.
Συνολικά, η υπόθεση της κοινωνικής πολιτικής μετατρέπει τη μεγάλη κοινοβουλευτική νίκη του Στάρμερ σε μια περίοδο πολιτικής αστάθειας και εσωστρέφειας, με το μέλλον της κοινωνικής πολιτικής και της ηγεσίας του να παραμένει ανοιχτό.
Τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων
Η πιο δραματική αλλαγή αφορά την αναβολή των περικοπών στο επίδομα «προσωπικής ανεξαρτησίας» (PIP) για τα άτομα με ειδικές ανάγκες, με την κυβέρνηση να υπόσχεται επανεξέταση του συστήματος πριν ληφθούν οριστικές αποφάσεις, εκτιμούν οι αναλυτές. Αυτές οι παραχωρήσεις στους αντιρρησίες βουλευτές όμως, σχεδόν εξουδετέρωσαν τις αναμενόμενες εξοικονομήσεις, αφήνοντας μια «τρύπα πολλών δισεκατομμυρίων» στα δημόσια οικονομικά, όπως επισημαίνει η Financial Times. Υπάρχουν μάλιστα εκτιμήσεις ότι το νομοσχέδιο, στην τρέχουσα μορφή του, ίσως οδηγήσει ακόμα και σε αύξηση των δαπανών αντί για μείωση.
Η ανταρσία έφτασε στο αποκορύφωμά της με 49 βουλευτές των Εργατικών να καταψηφίζουν το νομοσχέδιο, παρά τις υποχωρήσεις, ενώ 149 ψήφισαν υπέρ τροπολογίας για την πλήρη απόρριψή του. Η Guardian χαρακτήρισε τις εξελίξεις «δραματική υποχώρηση» μετά από μια «εβδομάδα χάους», ενώ η Daily Telegraph προειδοποιεί πως η αδυναμία του Στάρμερ θα ενδυναμώσει την αριστερή πτέρυγα του κυβερνώντος κόμματος να πιέσει για «νέους φόρους πλούτου» το φθινόπωρο.
Την ίδια στιγμή, η Daily Mirror τονίζει πως ο φόβος και η αβεβαιότητα παραμένουν για χιλιάδες ευάλωτους πολίτες, με τον τίτλο «Κανένας Νικητής» να συνοψίζει το κλίμα. Η κυβέρνηση κατάφερε μεν να περάσει το νομοσχέδιο (335 υπέρ, 260 κατά), αλλά το πολιτικό τίμημα είναι βαρύ: το κύρος του Στάρμερ έχει τρωθεί, οι εσωκομματικές αντιδράσεις ενισχύθηκαν και το μέλλον της κοινωνικής πολιτικής παραμέν
