Η συμφωνία εντάσσεται στο πλαίσιο της λεγόμενης «Διακήρυξης του Βορρά» (Northward Declaration), την οποία υπέγραψαν ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ και ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν.
Η ανακοίνωση έγινε στο Λονδίνο, στο τέλος της τριήμερης κρατικής επίσκεψης του Μακρόν στο Ηνωμένο Βασίλειο – μιας επίσκεψης που είχε στόχο την επανεκκίνηση των σχέσεων ανάμεσα στις δύο χώρες μετά από χρόνια έντασης λόγω του Brexit.
«Από σήμερα, οι αντίπαλοί μας γνωρίζουν πως κάθε ακραία απειλή προς την ήπειρό μας θα προκαλέσει αντίδραση από τα δύο έθνη μας», δήλωσε ο Στάρμερ στη συνέντευξη Τύπου, προσθέτοντας: «Δεν υπάρχει πιο ισχυρή απόδειξη της σημασίας αυτής της σχέσης».
Ο Γάλλος πρόεδρος επισήμανε ότι συγκροτείται επιτροπή εποπτείας για τον συντονισμό της συνεργασίας στον πυρηνικό τομέα, τονίζοντας πως «η απόφαση να μην αποκλείουμε τον συντονισμό των πυρηνικών μας αποτρεπτικών μέσων στέλνει μήνυμα προς συμμάχους και αντιπάλους».
Η συμφωνία αποκτά ιδιαίτερη σημασία υπό το πρίσμα της αυξανόμενης αβεβαιότητας σχετικά με τη διαχρονική δέσμευση των ΗΠΑ στη συλλογική άμυνα της Ευρώπης. Οι δηλώσεις του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, που θέτουν υπό αμφισβήτηση τον ρόλο των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ, έχουν προκαλέσει ανησυχία σε πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Παρότι οι Ηνωμένες Πολιτείες εξακολουθούν να διαθέτουν πυρηνικά όπλα και χιλιάδες στρατιώτες στην Ευρώπη, η ανάγκη για μια πιο αυτόνομη ευρωπαϊκή αποτροπή ενισχύεται.
Αξιοσημείωτο είναι ότι και οι δύο χώρες θα διατηρήσουν τη «στρατηγική ασάφεια» και την ανεξαρτησία στις αποφάσεις τους – στοιχείο κρίσιμο για την αποτρεπτική αξιοπιστία. Ωστόσο, η κίνηση αυτή σηματοδοτεί μια νέα εποχή στην αμυντική αρχιτεκτονική της Ευρώπης, καθώς αποτελεί την πρώτη φορά που δύο ανεξάρτητες πυρηνικές δυνάμεις της Ευρώπης δεσμεύονται σε κοινό συντονισμό.
Ιστορικό πυρηνικής στρατηγικής:
Ηνωμένο Βασίλειο
Το Ηνωμένο Βασίλειο έγινε η τρίτη χώρα στον κόσμο που απέκτησε πυρηνικά όπλα, το 1952, στο απόγειο του Ψυχρού Πολέμου. Η πυρηνική του στρατηγική βασίστηκε αρχικά σε αεροπορική αποτροπή (μέσω βομβαρδιστικών) και από τη δεκαετία του 1960 στράφηκε στην υποβρύχια αποτρεπτική δύναμη. Σήμερα, η αποτρεπτική ισχύς του ΗΒ βασίζεται αποκλειστικά στο σύστημα Trident, που αποτελείται από τέσσερα πυρηνικά υποβρύχια τύπου Vanguard, εκ των οποίων ένα βρίσκεται πάντα σε περιπολία. Αν και το σύστημα είναι επιχειρησιακά ανεξάρτητο, χρησιμοποιεί αμερικανική τεχνολογία και υποδομές, όπως οι πύραυλοι Trident II D5 και οι εγκαταστάσεις υποστήριξης στις ΗΠΑ.
Γαλλία
Η Γαλλία ανέπτυξε ανεξάρτητα το δικό της πυρηνικό πρόγραμμα μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, με την πρώτη δοκιμή να πραγματοποιείται το 1960 στην Αλγερία. Το δόγμα της «εθνικής αποτροπής» (force de frappe) σχεδιάστηκε ώστε να μην εξαρτάται από τις ΗΠΑ ή το ΝΑΤΟ. Σήμερα, η Γαλλία διατηρεί περίπου 290 πυρηνικές κεφαλές, επιχειρησιακά κατανεμημένες σε πυραύλους που εκτοξεύονται από υποβρύχια (SSBN) και πυρηνικούς πυραύλους αέρος-εδάφους μέσω μαχητικών αεροσκαφών τύπου Rafale. Η Γαλλία έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι τα πυρηνικά της όπλα προστατεύουν όχι μόνο τη δική της εδαφική ακεραιότητα αλλά και «ζωτικά συμφέροντα», αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο προστασίας και άλλων ευρωπαϊκών χωρών.
