«Ο πόλεμος στη Γάζα τελείωσε», ήταν το κεντρικό μήνυμα του Τραμπ στην Κνεσέτ μετά την επιτυχία των προσπαθειών διαμεσολάβησης υπό την ηγεσία των ΗΠΑ για τον τερματισμό των μαχών στη Γάζα, που επιστέφθηκε από την απελευθέρωση από τη Χαμάς των 20 εν ζωή ομήρων και την αποφυλάκιση από το Ισραήλ σχεδόν 2.000 Παλαιστίνιων κρατουμένων.
Ακολούθησε η διεθνής σύνοδος κορυφής στο αιγυπτιακό θέρετρο του Σαρμ ελ Σέιχ στην Ερυθρά Θάλασσα όπου ο Τραμπ υπέγραψε μαζί με τους ηγέτες της Αιγύπτου, του Κατάρ και της Τουρκίας το κείμενο διακήρυξης για τη Λωρίδα της Γάζας, εν είδει εγγύησης για τη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός, με τις τέσσερις χώρες να δεσμεύονται να «επιδιώξουν όραμα ειρήνης» στη Μέση Ανατολή και να εξαίρουν τις «προόδους που επιτεύχθηκαν» στην εφαρμογή «διευθετήσεων» για «διαρκή ειρήνη» στη Γάζα. Ήταν το πρώτο έγγραφο μιας συμφωνίας, που, όπως υποστήριξε ο Τραμπ, χρειάστηκε τρεις χιλιετίες για να επιτευχθεί, κάνοντας λόγο για μια «υπέροχη μέρα για τη Μέση Ανατολή».
Στη συνέχεια στάθηκε μπροστά από τους ηγέτες που συγκεντρώθηκαν και εκφώνησε μια ομιλία, το ύφος της οποίας θύμιζε αρκετά εκείνες των προεκλογικών του συγκεντρώσεων, εξαπολύοντας πυρά κατά του προκατόχου του στην προεδρία των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, αλλά και ακόμη κατά ορισμένων εκ των παρισταμένων.
«Είστε φίλοι μου, είστε υπέροχοι», είπε ο Τραμπ απευθυνόμενος στους άλλους ηγέτες που είχαν πάρει θέσεις γύρω του. «Είναι κάνα-δυο που δεν συμπαθώ ιδιαίτερα, αλλά δεν θα σας πω ποιοι», πρόσθεσε.
Ο γύρος του θριάμβου του Τραμπ
Ανεξάρτητα, πάντως, από τις θριαμβολογίες του Τραμπ, ακόμη και πολιτικοί αντίπαλοι και επικριτές του παραδέχονται ότι ο απρόβλεπτος ένοικος του Λευκού Οίκου δικαιούται τα εύσημα για μια ειρηνευτική συμφωνία, που δεν είχαν καταφέρει να τής δώσουν σάρκα και οστά άλλοι από τους ηγέτες που βρέθηκαν στο Σαρμ ελ Σέιχ, αλλά και ο Μπάιντεν.
Γιατί όσο εύθραυστη κι αν είναι η κατάπαυση του πυρός στη Λωρίδα της Γάζας, ο Τραμπ κατάφερε με την πίεσή του να απελευθερώσει η Χαμάς τούς εναπομείναντες Ισραηλινούς ομήρους και έπεισε την ισραηλινή ηγεσία να σταματήσει τις στρατιωτικές επιχειρήσεις στον ισοπεδωμένο στο μεγαλύτερο βαθμό παράκτιο παλαιστινιακό θύλακο.
Διεθνή ΜΜΕ σχολιάζουν ότι η σύνοδος στο Σαρμ ελ Σέιχ θα μπορούσε να ερμηνευτεί και ως αντίδοτο για το τσαλακωμένο «εγώ» του Τραμπ μετά την αποτυχία του να πάρει την περασμένη εβδομάδα το Νόμπελ Ειρήνης που τόσο λαχταρούσε από τη νορβηγική επιτροπή. Δεν έκρυψε μάλιστα το παράπονό του χθες όταν κάποια στιγμή εν μέσω πανηγυρισμών είπε: «Αχ Νορβηγία. Τι έγινε Νορβηγία;».
Λουσμένος στο φως των φλας των φωτογράφων, ο Τραμπ ήταν στο επίκεντρο της προσοχής, μετατρέποντας σε θεατούς τους ηγέτες άνω των 20 κρατών και διεθνών Οργανισμών, που αποδέχθηκαν την πρόσκλησή του να μετάσχουν σε μια σύνοδο που οργανώθηκε σε βραχύτατο διάστημα.
Οι δύσκολοι στόχοι του Τραμπ
Αλλά, πέρα από τη λάμψη, τις φανφάρες, τις σημαίες που ανέμιζαν και τα βεβιασμένα χαμόγελα κάποιων εκ των ομολόγων του Τραμπ, οι στόχοι που έθεσε ο Ρεπουμπλικανός ένοικος του Λευκού Οίκου φαντάζουν εντυπωσιακοί όσο και δυσεπίτευκτοι.
Η συμφωνία για την απελευθέρωση των ομήρων και της διακοπής της Ισραηλινής επίθεσης στη Γάζα ήταν εξαιρετικής σημασίας, αλλά τα επόμενα βήματα πιθανώς να αποδειχθούν πολύ πιο δύσκολα.
Στην ομιλία του στην Κνεσέτ ο Τραμπ διακήρυξε «την ιστορική αυγή μιας νέας Μέσης Ανατολής» και υποστήριξε ότι θα είναι «εύκολη» η επίτευξη ειρηνευτικής συμφωνίας με το Ιράν ακόμη και μετά τον 12ημερο πόλεμό του με το Ισραήλ και τους αμερικανικούς βομβαρδισμούς τριών πυρηνικών του εγκαταστάσεων.
«Ο πρόεδρος έχει από καιρό την τάση να υπερβάλλει, και το είδαμε και σήμερα», δήλωσε ο Τζόναθαν Πανίκοφ, του Προγράμματος Μέσης Ανατολής του Ατλαντικού Συμβουλίου. «Οι προκλήσεις μιας ευρύτερης ειρηνευτικής συμφωνίας είναι απίστευτα δύσκολες».
Οι Συμφωνίες του Αβραάμ
Στην ίδια ομιλία του στο ισραηλινό κοινοβούλιο ο Τραμπ αναφέρθηκε επτά φορές στις Συμφωνίες του Αβραάμ της πρώτης του θητείας που οδήγησαν στην εξομάλυνση των διπλωματικών σχέσεων του Ισραήλ με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Μπαχρέιν, το Μαρόκο και το Σουδάν.
Ο Αμερικανός πρόεδρος ήθελε εδώ και καιρό να επεκτείνει τις συμφωνίες, ώστε να περιλάβουν περισσότερες αραβικές χώρες, στόχος που επιδιώχθηκε ενεργά μεταξύ Ισραήλ και Σαουδικής Αραβίας πριν από τις τρομοκρατικές επιθέσεις της Χαμάς της 7ης Οκτωβρίου 2023.
Η υπέρβαση των περιφερειακών εντάσεων, ωστόσο, δεν θα είναι εύκολη υπόθεση, κάτι που υπογράμμισε ο δισταγμός κάποια στιγμή του προέδρου της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να συμμετάσχει στη σύνοδο κορυφής στο Σαρμ ελ Σέιχ, λόγω της πιθανής παρουσίας εκεί του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπέντζαμιν Νετανιάχου, την κυβέρνηση του οποίου ο Ερντογάν έχει κατηγορήσει για γενοκτονία. Τελικά, ο Νετανιάχου δεν παρευρέθηκε λόγω εβραϊκής αργίας, σύμφωνα με την επίσημη εκδοχή.
Τα κομπλιμέντα Τραμπ στον Ερντογάν
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ μίλησε με τα καλύτερα λόγια για τον Τούρκο ομόλογό του κατά τη διάρκεια αλλά και μετά τη σύνοδο κορυφής της Δευτέρας.
«Ο Ερντογάν διαθέτει έναν από τους ισχυρότερους στρατούς στον κόσμο. Είναι πολύ πιο ισχυρός από ό,τι αφήνει να εννοηθεί. Έχει κερδίσει πολλές συγκρούσεις, αλλά δεν θέλει να του αποδοθούν τα εύσημα. Θέλει να τον αφήσουν ήσυχο […]. Κάθε φορά που τον χρειάζομαι είναι εκεί για μένα» είπε, ανάμεσα σε άλλα, ο Τραμπ για τον Ερντογάν, τον οποίο αποκάλεσε και «φίλο» του.
Ο αφοπλισμός της Χαμάς και η μελλοντική διακυβέρνηση της Γάζας
Η χθεσινή τελετή στο αιγυπτιακό θέρετρο σηματοδότησε μια κρίσιμη στιγμή αποκλιμάκωσης μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, αλλά παραμένει ασαφής η πορεία για την εφαρμογή ορισμένων από τα πιο αγκάθια του ειρηνευτικού σχεδίου των 20 σημείων του Τραμπ, όπως ο αφοπλισμός της Χαμάς μολονότι ο Αμερικανός πρόεδρος επέμεινε ότι αυτό θα συμβεί.
Οι ισραηλινές δυνάμεις αποσύρθηκαν από σχεδόν το ήμισυ των εδαφών της Λωρίδας της Γάζας για να μπορέσει η Χαμάς να συγκεντρώσει τους ομήρους και να προετοιμάσει την απελευθέρωσή τους. Αλλά, την ίδια ώρα, ένοπλοι της εξτρεμιστικής ισλαμιστικής παλαιστινιακής οργάνωσης επανεμφανίστηκαν στους δρόμους, επανεπιβεβαιώνοντας την παρουσία τους και ορκίστηκαν να κυνηγήσουν «προδότες και συνεργάτες του εχθρού», περιλαμβανομένων και ντόπιων πολιτοφυλακών, που εξόπλισε το Ισραήλ για να ενθαρρύνει την εσωτερική αντίσταση στη Χαμάς.
Σύμφωνα με το σχέδιο του Τραμπ, η Χαμάς πρέπει να αφοπλιστεί και να εγκαταλείψει τη διακυβέρνηση της Γάζας, αλλά η οργάνωση αρνείται να παραδώσει τα όπλα της στο Ισραήλ, που επιθυμεί την πλήρη αποστρατιωτικοποίηση του θυλάκου, και δέχεται να τα παραδώσει μόνον σε μια νέα παλαιστινιακή δύναμη.
Τη διαδικασία θα εποπτεύσει πιθανώς μια διεθνής δύναμη σταθεροποίησης, όπως περιγράφεται στο σχέδιο του Τραμπ. Η Ινδονησία έχει δηλώσει πρόθυμη να στείλει στρατιώτες, ενώ το ενδεχόμενο εξετάζουν και η Αίγυπτος και η Τουρκία - προτάσεις που συζητήθηκαν άτυπα στο Σαρμ Ελ Σέιχ, αλλά θα χρειαστούν επίσημες διαβουλεύσεις με την εμπλοκή Χαμάς και Ισραήλ πριν τη συγκρότηση μιας αξιόπιστης διεθνούς δύναμης.
Ένα πρόσθετο αγκάθι είναι ότι το σχέδιο μιλάει για πιθανή συνεργασία της διεθνούς αυτής δύναμης με τον ισραηλινό στρατό -κόκκινη γραμμή για πολλές χώρες- αν η Χαμάς αρνηθεί να αφοπλιστεί και να εγκαταλείψει την εξουσία.
Η δυσπιστία έναντι του Νετανιάχου
Αραβικές χώρες αντιμετωπίζουν με σκεπτικισμό και δυσπιστία τον Νετανιάχου, ειδικά αφότου το Ισραήλ δεν αποσύρθηκε πλήρως από το Λίβανο μετά την εκεχειρία εκεί τον περασμένο χρόνο.
Αλλά στην ομιλία του στην Κνεσέτ ο Τραμπ κατέστησε σαφές ότι η Ουάσιγκτον θα αποδοκιμάσει τυχόν επιστροφή του Ισραήλ στις εχθροπραξίες.
Ο Τραμπ άφησε επίσης μετέωρες αμφιβολίες για ένα άλλο σημείο του σχεδίου του, τη συμμετοχή του Βρετανού πρώην πρωθυπουργού Τόνι Μπλερ στο «Συμβούλιο Ειρήνης» για τη Γάζα, του οποίου θα ηγηθεί ο Αμερικανός πρόεδρος.
Ο Τραμπ δήλωσε την Κυριακή ότι θα πρέπει να δει αν ο Μπλερ είναι αποδεκτός από όλους, μολονότι το όνομά του συμπεριλήφθηκε στο σχέδιο που ανακοίνωσε ο Λευκός Οίκος προ δεκαπενθημέρου.
Θα αρκεστεί στις δάφνες της εκεχειρίας και της απελευθέρωσης των ομήρων ο Τραμπ;
Εκείνο, ωστόσο, που φοβούνται περισσότερο αναλυτές, αλλά και πολλοί στη Μέση Ανατολή, είναι μήπως η προσοχή του Τραμπ εκτραπεί σύντομα αλλού, όταν τα εγκώμια και οι έπαινοι δώσουν τη θέση τους στις πιο δύσκολες πραγματικότητες της πορείας προς την ειρήνευση.
Αυτός, άλλωστε, ήταν σύμφωνα με διεθνή ΜΜΕ, ο πραγματικός σκοπός της συνόδου στο Σαρμ Ελ Σέιχ: να αποδοθούν τα εύσημα στον Τραμπ για αυτό που κατάφερε και να διατηρηθεί η προσήλωσή του στην ειρήνευση μακροπρόθεσμα.
Ο Τραμπ είπε ότι θα προεδρεύσει του προτεινόμενου διεθνούς «Συμβουλίου Ειρήνης» για να επιβλέψει μια τεχνοκρατική παλαιστινιακή κυβέρνηση και ζήτησε από τον πρόεδρο της Αιγύπτου να συμμετάσχει σε αυτό, με τον Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι να διαβεβαιώνει: «Θα είμαι εκεί».
Στη λίστα των καλεσμένων στη σύνοδο -έστω και ως καθυστερημένη προσθήκη- περιλαμβανόταν και ο πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής Μαχμούντ Αμπάς - μια αναγνώριση ότι θα απαιτηθεί η επίσημη παλαιστινιακή εκπροσώπηση για τον σχηματισμό μιας μεταβατικής κυβέρνησης στη Γάζα.
Πηγή: iefimerida.gr
