Προς αυτή την κατεύθυνση καταβάλλουν, επί σειρά ετών, προσπάθεια παροχής εκπαίδευσης σε όλα τα παιδιά, αναγνωρίζοντάς τους το δικαίωμα πρόσβασης σε αυτήν, παράλληλα, όμως, προωθούν, έστω και ακούσια, το διαχωρισμό ομάδων ατόμων που διαφέρουν από τον λεγόμενο μέσο όρο, καθώς ξεχωρίζουν τους μαθητές σε παιδιά τυπικής ανάπτυξης που φοιτούν σε γενικά σχολεία και στα παιδιά με αναπηρία που φοιτούν σε ειδικά σχολεία και ξεχωριστές δομές σχολικής εκπαίδευσης από ότι οι μαθητές με τυπική ανάπτυξη.
Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, έχει δημιουργηθεί μια τάση αλλαγής της εν λόγω κουλτούρας, και ένταξης των παιδιών με αναπηρία ή και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες σε σχολεία τυπικής ανάπτυξης μαζί με όλα τα παιδιά. Έτσι, τα εκπαιδευτικά ιδρύματα απέκτησαν έναν πλουραλιστικό χαρακτήρα, καθώς σε αυτά εντάσσονται, πλέον, παιδιά που προέρχονται από διαφορετικές ομάδες, αλλά και πιθανόν από διαφορετικές χώρες, φέρνοντας μαζί τους τις διαφορετικές πολιτισμικές τους καταβολές, διαφορετικές θρησκευτικές τους πεποιθήσεις και που ομιλούν διαφορετική γλώσσα.
Για να μπορέσουν, ωστόσο, τα παιδιά να φοιτήσουν όλα μαζί, παρά τα διαφορετικά στοιχεία που υπάρχουν μεταξύ τους, χρειάζεται η προώθηση και υιοθέτηση μιας φιλοσοφίας και μιας κουλτούρας, η οποία θα πάψει να αντιμετωπίζει τη διαφορετικότητα με καχυποψία και θα αναδείξει τα θετικά στοιχεία των διαφορετικών ομάδων των παιδιών προς όφελος της σχολικής κοινότητας, αλλά και της κοινωνίας, γενικότερα. Η φιλοσοφία αυτή, δεν είναι άλλη από την συμπεριληπτική.
Η έννοια της συμπεριληπτικής εκπαίδευσης στο σύγχρονο σχολείο
Τα εκπαιδευτικά ιδρύματα για να μπορέσουν να ανταπεξέλθουν στα νέα δεδομένα που δημιουργήθηκαν με τη φοίτηση παιδιών που έχουν κάποιο διαφορετικό χαρακτηριστικό γνώρισμα ή έχουν κάποια ειδική μαθησιακή ανάγκη, στα πλαίσια του γενικού σχολείου, εφάρμοσαν νέες πολιτικές και νέες κουλτούρες στην εκπαιδευτική πολιτική τους.
Η συμπεριληπτική εκπαίδευση είναι η νέα αυτή πολιτική στα σχολεία, σύμφωνα με την οποία όλοι οι μαθητές, ανεξαιρέτως, πρέπει να φοιτούν στην ίδια εκπαιδευτική δομή και όχι να υπάρχουν πολλές και ξεχωριστές δομές στην εκπαίδευση. Η συμπεριληπτική εκπαίδευση εντάσσει, κατ΄ αυτόν τον τρόπο, στο σχολικό σύστημα παιδιά με διαφορετική χώρα καταγωγής, με θρησκευτικό αίσθημα διαφορετικό από αυτό που κυριαρχεί στη χώρα που κατοικούν, με διαφορετική γλώσσα και διαφορετικό χρώμα δέρματος. Παράλληλα, παύει την διαιώνιση του διαχωρισμού των παιδιών στα τυπικώς αναπτυσσόμενα και στα παιδιά με αναπηρία ή με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, καθώς όλα μαζί, πλέον, δύνανται να φοιτούν στο γενικό σχολείο και «στο σχολείο της γειτονιάς τους», με την κατάλληλη παρεχόμενη υποστήριξη και διαφοροποίηση των αναλυτικών προγραμμάτων, αλλά και εξατομίκευση αυτών, έτσι ώστε να αρθούν τα εμπόδια που δημιουργούνται στην πρόσληψη της μάθησης λόγω της διαφορετικότητάς τους. Ο/H ειδικός παιδαγωγός αποτελεί σημαντικό αρωγό προς αυτή την κατεύθυνση, καθώς, όπως αναφέρθηκε και σε προγενέστερο κείμενο μας, διαθέτει εξειδικευμένη εκπαιδευτική κατάρτιση σε θέματα διαφοροποίησης και εξατομίκευσης της διδακτέας ύλης, όπως καθορίζεται μέσα από τα αναλυτικά προγράμματα σπουδών.
______________________________
Η Πηνελόπη Τσακανίκα είναι Ειδική Παιδαγωγός, Απόφοιτη του Τμήματος Ειδικής Αγωγής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, με Μεταπτυχιακές Σπουδές στις Επιστήμες της Αγωγής- Ειδική Εκπαίδευση του Πανεπιστημίου Λευκωσίας.
