Η μαθητική αριστεία είναι ένα θέμα που απασχολεί τόσο τους γονείς όσο και τους εκπαιδευτικούς, καθώς και τους ίδιους τους μαθητές, για διαφορετικούς, ωστόσο, λόγους. Οι μεν γονείς έχοντας ένα παιδί που θεωρείται καλός μαθητής λαμβάνουν ικανοποίηση θεωρώντας πως έχουν εκπληρώσει κατά ένα μεγάλο βαθμό τον γονεïκό τους ρόλο, ενώ μερικές φορές, μέσω της αριστείας του παιδιού τους νιώθουν ότι λαμβάνουν μορφή τα δικά τους ανεκπλήρωτα όνειρα και οι δικές τους φιλοδοξίες, οι δε εκπαιδευτικοί γιατί μέσω αυτής εξακριβώνουν, κατά κάποιο τρόπο, την μεταδοτικότητά τους και την αποτελεσματικότητά τους. Τέλος ένας καλός μαθητής, συνήθως, λαμβάνει ικανοποίηση από τα επιτεύγματά του, περισσότερο γιατί βλέπει τη χαρά των άμεσα εμπλεκόμενων με αυτόν (γονείς, στενό οικογενειακό περιβάλλον, κοινωνικός περίγυρος, εκπαιδευτικοί), παρά γιατί ο ίδιος αντιλαμβάνεται την άξια του γεγονότος αυτού καθ΄αυτού στις μικρές, κυρίως, ηλικίες.
Μαθητική αριστεία και "επιπτώσεις"
Πολλές φορές θεωρείται ότι ένα παιδί που είναι καλός μαθητής μετατρέπεται αυτόματα σε ένα άτομο που θα μπορέσει να ανταποκριθεί το ίδιο ικανοποιητικά και σε όλες τις υπόλοιπες απαιτήσεις του περιβάλλοντός του. Έρευνες έχουν δείξει, ωστόσο, ότι κάτι τέτοιο δεν ισχύει πάντα. Επίσης, μέσα από σειρά ερευνών, έχει αποτυπωθεί το γεγονός ότι στην προσπάθειά του ένα παιδί να επιτύχει μεγάλες σχολικές επιδόσεις, ¨χάνει¨ κατά κάποιον τρόπο την παιδική του ηλικία, ενώ σε άλλες περιπτώσεις στερείται ικανότητας σύναψης υγιών διαπροσωπικών σχέσεων και γενικότερα κοινωνικής αλληλεπίδρασης και παρουσιάζει συναισθηματικού τύπου διαταραχές (πχ άγχος, βίωση συναισθημάτων ματαίωσης, αποτυχίας και απογοήτευσης).
Μαθητής και παιδί
Ένα μεγάλο λάθος που διαπράττουμε είτε ως γονείς είτε ως εκπαιδευτικοί είναι ότι αρκετές φορές ταυτίζουμε τις έννοιες μαθητής και παιδί. Ναι μεν η μάθηση και οι γνώσεις είναι ένα απαραίτητο εφόδιο για τη ζωή του παιδιού, αλλά το ίδιο απαραίτητα είναι και το παιχνίδι, η ξεγνοιασιά, το ποδόσφαιρο, η μουσική, η γυμναστική ή μια μέρα που απλά θα μπορεί να μην κάνει τίποτα απολύτως, η παρέα με τους φίλους, η σύναψη φιλιών, το χιούμορ, η καλοσύνη, η ευγένεια, η δυνατότητα έκφρασης των συναισθημάτων κ.α. Εξίσου σημαντικό θεωρείται το δικαίωμα του παιδιού να αποτυγχάνει, γιατί εκείνο που έχει αξία είναι η προσπάθεια που κατέβαλε και τα οφέλη που προσκόμισε από την εκάστοτε διαδικασία.
Σε κάθε περίπτωση εκείνο που πρέπει να έχουμε κατά νου είναι η διάπλαση ενός ευτυχισμένου ατόμου με υγιή προσωπικότητα και όχι η αριστεία, και ότι το κάθε παιδί έχει τις δικές του δυνατότητες. Τέλος, απώτερο στόχο και σκοπό μας θα πρέπει να αποτελεί η πλήρης αξιοποίηση αυτών και η παροχή της κατάλληλης υποστήριξης και οργάνωσης που θα δώσουν στο παιδί το κίνητρο και την ώθηση προς αυτή την κατεύθυνση αλλά και η ολόπλευρη ανάπτυξη της προσωπικότητάς του, συμπεριλαμβανομένης της συναισθηματικής του νοημοσύνης.
_________________________
Η Πηνελόπη Τσακανίκα είναι Ειδική Παιδαγωγός, Απόφοιτη του Τμήματος Ειδικής Αγωγής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, με Μεταπτυχιακές Σπουδές στις Επιστήμες της Αγωγής - Ειδική Εκπαίδευση του Πανεπιστημίου Λευκωσίας και Εξειδικευμένη Επιμόρφωση σε θέματα Διδακτικών Παρεμβάσεων και Συμβουλευτικής Γονέων από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
