Η ψυχολογία της νίκης: Πώς οι μικρές νίκες επηρεάζουν τον εγκέφαλο
Κάθε ένας από εμάς που έχει παίξει οποιοδήποτε παιχνίδι μπορεί να βεβαιώσει πως η αυτοπεποίθηση και το να έχει κάποιος καλή ψυχολογία, είναι βασικά στοιχεία που μπορούν να οδηγήσουν στη νίκη. Αυτό είναι κάτι που χτίζεται και κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού. Είναι πολλά τα παραδείγματα αθλητών του μπάσκετ που όταν ευστοχήσουν σε 2-3 συνεχόμενα σουτ, αυτομάτων αποκτούν μεγαλύτερη πίστη στις ικανότητές τους και συνεχίζουν να είναι εύστοχοι, αποκτώντας ταυτόχρονα μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση.
Το μπάσκετ είναι απλώς ένα παράδειγμα, αλλά η παραπάνω αρχή βρίσκει πρακτική εφαρμογή ακόμη και στα τυχερά παιχνίδια που βρίσκουμε σε ένα από τα πιο αξιόπιστα καζίνο online, το Leon Casino. Η ψυχολογία και η πίστη στις ικανότητές μας, ειδικά σε παιχνίδια που δεν βασίζονται εξ ολοκλήρου στην τύχη, όπως το πόκερ ή το μπλακ τζακ, είναι δύο στοιχεία που μπορούν να μας δώσουν μεγάλες νίκες. Και, φυσικά, ισχύει και σε άλλες πτυχές της καθημερινής μας ζωής.
Πέραν από την εμπειρική γνώση μας επί του θέματος, η «ψυχολογία της νίκης» είναι κάτι που βεβαιώνεται και επιστημονικά. Ακόμη και μια μικρή επιτυχία, όπως η επίλυση ενός δύσκολου γρίφου, η ολοκλήρωση μιας εργασίας πριν από την προθεσμία ή η νίκη σε ένα επιτραπέζιο παιχνίδι, μπορεί να μας γεμίσει με ικανοποίηση. Αυτές οι «μικρές νίκες», αν και μοιάζουν ασήμαντες, έχει αποδειχθεί ότι έχουν τεράστια επίδραση στον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί ο εγκέφαλός μας, αλλά και στην ψυχολογική μας κατάσταση. Στο κείμενο που ακολουθεί θα εξετάσουμε πιο αναλυτικά γιατί συμβαίνει αυτό, καθώς και το πώς μπορούμε να το αξιοποιήσουμε πιο αποτελεσματικά στην καθημερινή μας ζωή.
Η βιοχημεία της νίκης
Όταν κερδίζουμε ή όταν επιτυγχάνουμε έναν στόχο (ακόμη κι αν αυτός είναι μικρός), η αντίδραση του εγκεφάλου μας είναι άμεση. Συγκεκριμένα, απελευθερώνονται στον οργανισμό μας ουσίες όπως η ντοπαμίνη, η οποία συνδέεται με την ευχαρίστηση, την κινητοποίηση και τη μάθηση. Πρόκειται για μια χημική αντίδραση που μας δημιουργεί ένα αίσθημα ευφορίας και ενισχύει τη συμπεριφορά που οδήγησε στη νίκη, ώστε να την επαναλάβουμε στο μέλλον. Με απλά λόγια, το σύστημα επιβράβευσης του εγκεφάλου μας, μας κάνει να αισθανόμαστε καλύτερα όταν βλέπουμε πρόοδο, ενισχύοντας την αυτοπεποίθησή μας και ωθώντας μας στο να συνεχίσουμε με τον ίδιο τρόπο.
Αναλύοντας λίγο παραπάνω το θέμα, μπορούμε να συμπεράνουμε πως οι μικρές νίκες δεν είναι απλώς κάτι το οποίο μας δίνει ευχαρίστηση. Είναι εργαλεία τα οποία ο οργανισμός μας αξιοποιεί για να ενισχύσει τη θέλησή μας. Όλες οι σχετικές έρευνες έχουν δείξει αυτό το οποίο γνωρίζαμε πάντα εκ πείρας. Πως όταν όταν καταγράφουμε μικρές επιτυχίες και προοδεύουμε γίνεται όλο και πιο πιθανό το να πετύχουμε το στόχο που έχουμε θέσει. Ο ψυχολόγος Karl Weick ήταν αυτός που εισήγαγε τον όρο «μικρές νίκες» προκειμένου να περιγράψει την επίδραση που έχουν αυτά τα μικρά, αλλά ουσιαστικά βήματα, στην προσωπική και επαγγελματική μας ανάπτυξη. Ένα πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα του πώς λειτουργεί αυτός ο μηχανισμός, είναι η προσπάθεια που μπορεί να κάνει κάποιος για να χάσει βάρος. Στην αρχή φαίνεται δύσκολο.
Ωστόσο, αν στο τέλος της εβδομάδας δει διαφορά στο νούμερο της ζυγαριάς ή αν ολοκληρώσει μια εβδομάδα χωρίς να καταναλώσει ζάχαρη, τότε οι νίκες αυτές του δίνουν αποφασιστικότητα και την αίσθηση του ελέγχου. Ακριβώς η ίδια αρχή εφαρμόζεται και σε πιο δύσκολες καταστάσεις, όπως η απεξάρτηση από τα ναρκωτικά ή το αλκοόλ. Ένας παράγοντας που συμβάλλει στο να λειτουργήσει ακόμη καλύτερα αυτός ο μηχανισμός, είναι η κοινωνική αναγνώριση, δηλαδή όταν οι γύρω μας αναγνωρίζουν την προσπάθεια που κάνουμε και τα αποτελέσματα που φέρνει αυτή. Η κοινωνική επιβράβευση ενεργοποιεί και περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με την αυτοεκτίμηση και την αίσθηση αποδοχής, κάνοντάς μας να νιώθουμε πιο ικανοί και συνδεδεμένοι με το κοινωνικό μας περιβάλλον.
Ντόμινο θετικής ενέργειας
Γίνεται σαφές, λοιπόν, πως οι μικρές νίκες είναι ένας κρίσιμος παράγοντας στην πρόοδο και την τελική επιτυχία. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι δημιουργούν ένα «ντόμινο» θετικής ενέργειας, το οποίο μας ωθεί να προσπαθήσουμε ακόμη περισσότερο και μας κάνει να πιστέψουμε στην επίτευξη του τελικού στόχου. Η αυτοπεποίθηση αυτή οδηγεί σε περισσότερα θετικά αποτελέσματα και μας βάζει σε έναν κύκλο επιτυχιών που είναι εξαιρετικά χρήσιμος όταν βιώνουμε μια περίοδο αβεβαιότητας ή άγχους, καθώς μας βοηθά να ξαναβρούμε τον έλεγχο.
Μπορούμε, μάλιστα να δημιουργήσουμε αυτό το «ντόμινο» ώστε να το εκμεταλλευτούμε στο μέγιστο βαθμό. Αυτό γίνεται:
- Θέτοντας μικρούς, ρεαλιστικούς και μετρήσιμους στόχους
- Καταγράφοντας την πρόοδό μας
- Επιβραβεύοντας τον εαυτό μας για την επίτευξη κάθε στόχου
Ένας πολύ καλός τρόπος είναι το να ξεκινήσουμε τη μέρα μας επιτυγχάνοντας μικρούς στόχους. Η «νίκη» δεν χρειάζεται να είναι εντυπωσιακή για να είναι σημαντική. Θα μπορούσε να είναι, για παράδειγμα, το στρώσιμο του κρεβατιού. Εντάσσοντας στη ζωή μας τέτοιες μικρές καθημερινές επιτυχίες, μπορούμε εν τέλει να επιτύχουμε έναν ακόμη πιο μεγάλο στόχο. Το να αλλάξουμε τη χημεία του εγκεφάλου μας, να βελτιώσουμε την ψυχική μας υγεία και να πιστέψουμε περισσότερο στον εαυτό μας και τις δυνατότητές μας.
