01 Ιανουάριος. Πέντε και μισή είναι ακόμη νύχτα. Ανατολή που φέγγει ντροπαλά. Ασημένια νερά ολόγυρα σου. Το ξημέρωμα αργεί. Παγωμένη ανάσα. Και η δύση τρυπώνει γρήγορα από τη χαραμάδα που ξέχασες. Οι νοτιάδες έχουν μερέψει. Καμιά φορά έρχεται και λίγο χιόνι. Όχι συχνά. Τόσο όσο για να το νοσταλγούμε. Έστω για λίγο. Σε ένα τοπίο άγονο χωρίς δέντρα. Μοιάζει παράταιρο το χιόνι δίπλα στη θάλασσα. Αν βγάλεις τα χειμωνιάτικα παπούτσια σου και το πατήσεις θα νιώσεις πως καίει και αυτό. Σαν την καλοκαιρινή άμμο.
02 Φεβρουάριος. Μεγάλωσε η μέρα. Πρώιμα ανθισμένη. Άπλετο φως. Νομίζεις πως το καλοκαίρι είναι κοντά. Ξεγελιέσαι. Μαραίνεσαι ύστερα σαν τις μυγδαλιές δίπλα σου. Στη βόρεια Λήμνο γιορτάζουν τις αποκριές χτυπώντας τις πόρτες των σπιτιών μέσα στη νύχτα και ζητώντας κεράσματα. Οι πολεμίστρες στο κάστρο φωτίζονται σπάνια μα αν είσαι εδώ η ελπίδα μεγαλώνει σιγά σιγά μαζί με τη μέρα
03 Μάρτιος. Αν μπει η Σαρακοστή η γεύση έχει ήδη βουτηχτεί στην αλμύρα. Εδώ στο νησί δεν ζούμε όμως μόνο το καλοκαίρι. Οι περισσότεροι μας βλέπουν τότε μόνο. Θαρρείς και πιστεύουν για μας πως τον χειμώνα πέφτουμε σε χειμερία νάρκη. Δεν έχουμε ανάγκες, δεν αρρωσταίνουμε, δεν πεινάμε, δεν φοβόμαστε. Τον Μάρτη η γη μας αρχίζει να πρασινίζει. Η Εποχή αλλάζει και το νιώθεις. Τα χρώματα γυρίζουν στην παλέτα. Ανακατεύονται. Χτυπάνε οι καμπάνες πένθιμα. Μας καλούν σε κάθε γωνιά. Κοίτα... είναι ακόμη Χειμώνας. Αν μπει η Σαρακοστή κάθε Παρασκευή μας δίνει συγχώρεση. Κι ούτε που φτάνει καθόλου για να νιώσουμε καθαροί μέχρι το Πάσχα.
04 Απρίλης. Πρώτη φορά τη βλέπεις πράσινη . Μόνο στη Μύρινα μυρίζουν έτσι οι Πασχαλιές. Ας με συγχωρέσουν οι κήποι του κόσμου όλου. Αν ήταν εδώ όμως θα μου χάριζαν κι εκείνοι τα ολάνθιστα τριαντάφυλλά τους για μια πασχαλιά. Θα τη φύτευαν ολόγυρα τους. Μόνο πίσω από τους ήχους της φιλαρμονικής ορχήστρας που συνοδεύει τον επιτάφιο, περιπλανώμενος στα σοκάκια σταυρώνεσαι, πεθαίνεις, ανασταίνεσαι. Πολλές φορές έχω ταξιδέψει για τις μέρες του Πάσχα αλλού. Αν δεν είσαι στην Λήμνο, το Πάσχα, αν δεν σε ραντίσουν με βασιλικό από τα παραθύρια των παλιών σπιτιών, αν δεν περάσεις κάτω από τους στολισμένους επιταφίους στα χωριά της δεν έχεις ακόμη μετανιώσει. Δεν έχεις ακόμη πονέσει. Δεν έχεις «κάνει» Πάσχα.
05 Μάιος. Λουλούδια, αρώματα. Άνοιξη. Πρωτομαγιά. Γιορτή και πένθος μαζί. Ανθισμένη η Λήμνος μοιάζει άλλη. Σαν γυναίκα που την έντυσες με ένα καλό φόρεμα μα τη νοιώθεις ξένη. Όμορφη για τους τουρίστες. Για μένα πολύ φτιασιδωμένη. Περιμένω τον Ιούνη να λιώσουν τα μάγια να γίνει η χρυσή γη που λαχταρώ, η έξοδος κινδύνου των παιδικών μου χρόνων.
06 Ιούνιος. Από την Παναγιά μέχρι το Βάρος κι από τον Αϊ- Γιάννη μέχρι τον Αϊ Δημήτρη μας έστρωσαν χρυσοποίκιλτο χαλί. Σπαρμένη με στάρια , που λικνίζονται στον αγέρα του Ελλήσποντου. Όλη η χρυσή ώχρα υποτάσσεται στο τέλος στο απέραντο μπλε που τη κυκλώνει. Κι οπού και αν είσαι, κι όποιος κι αν είσαι γίνεσαι εδώ αυτός που σου αξίζει να είσαι. Δεν υπάρχει ουρανός με περισσότερα αστέρια. Αν έρθεις από την Αθήνα θα δεις για πρώτη φορά όσα έχεις ακούσει και δει μέσα από τα βιβλία για το γαλαξία. Κι αν ήταν ο Λουντέμης εδώ χίλια παιδιά θα ξαναμετρούσαν τα άστρα.
07 Ιούλιος. Δροσερά νερά σε καυτά μεσημέρια. Απέναντι σου το Άγιο Όρος. Θαρρείς και κινείται. Μου έχουν εξηγήσει το «φαινόμενο» γιατί πότε σου φαίνεται πως το βλέπεις πιο αριστερά και πότε πιο δεξιά. Δεν ξέρω να σας πω. Πιστεύω τελικά πως κινείται. Σε ακολουθεί. Σε παρακολουθεί. Καλοκαιρινές διακοπές παιδικών χρόνων και εφηβικών ερώτων. Μνήμες. Έχουν γραφτεί όλα για τις υπέροχες παραλίες της Λήμνου. Ένας τόπος δεν είναι μοναχά πέτρες. Δεν ξέρω να περιγράψω την ψιλή ή τη χοντρή άμμο. Τις αμμοθίνες. Αν έρθεις εδώ θα καταλάβεις γιατί. Αν κολυμπήσεις στην Νευτίνα ένα απόγευμα του Ιουλίου θα μάθεις και εσύ γιατί την αγάπησε ο Όμηρος. Θα στο πει ο ίδιος.
08 Αύγουστος. Οι ξένοι τουρίστες από αγάπη κατακτούν το νησί. Όλες οι γωνίες του μοιάζουν παραδομένες. Παιδιά στις πλατείες, μουσικές παλιές απ' τις απέναντι λαβωμένες ακτές. Αν μένεις εδώ από πάντα έχεις τα δικά σου απυρόβλητα οχυρά. Αν είσαι τυχερός να ξέρεις τους ντόπιους θα σε οδηγήσουν σε κρυφές γωνίες. Τόσο μυστικές, αέρινες , αθώρητες. Το θέατρο της Ηφαίστειας στέκεται εκεί. Επτά χιλιάδες χρόνια. Μην πατάς άτσαλα επάνω του. Είναι σαν να λες στον Σοφόκλη να σωπάσει. Μην φωνάζεις διπλά στη Πολιόχνη. Εκεί είναι . Χτισμένη πριν από εσένα. Και θα είναι και μετά από εσένα. Η αρχαιότερη πόλη της Ευρώπης. Το πρώτο βουλευτήριο στον κόσμο. Αν σήμερα κανείς δεν σου έμαθε – ή απλά ξέχασες- τι είναι δημοκρατία. Έλα εδώ. Τον Αύγουστο στην Πολιόχνη της Λήμνου. Ακούμπησε το μάγουλο σου στην καυτή γκρίζα πέτρα. Άκου. –Δ-Η-Μ-Ο-Κ-Ρ-Α-Τ-Ι-Α.
09 Σεπτέμβριος. Στέκομαι στην λίμνη στον Βορά και μοιάζω να αιωρούμαι. Μα δεν πατώ στο νερό. Πατώ στο αλάτι. Σκορπισμένο παντού. Κάποιος το έριξε με ένα ουράνιο κουτάλι. Οι αλυκές. Δίδυμες αλμυρές προσφυγοπούλες. Άδειες από νερό τούτον τον μήνα. Ψάχνουν τον τόπο τους. Περνάς τις σπηλιές, δεν φοβάσαι πια τον Μόσυχλο. Η λάβα του έχει χρόνια να σε απειλήσει. Ξεχάστηκε σαν πολλά άλλα. Μπορεί και να σε παραμονεύει όμως. Εκεί που κλέβεις τα σύκα στο δρόμο για τον Κότσινα. Σκαρφαλωμένος στις βασιλικές συκιές κι όσο αποφεύγεις το γάλα που τρέχει από τους αγίνωτους καρπούς μπορείς να δοκιμάσεις λίγο από την τροφή των Θεών. Κι ύστερα το μέλι. Θυμαρίσιο. Μόνο αν είσαι εδώ. Τα αμπέλια ξεδιπλώνονται μπροστά σου. Ο τρύγος δεν είναι μόνο γιορτή. Είναι και σκληρή δουλειά. Μόχθος. Ο ήλιος ακόμη καυτός. Η γη πράσινη και σκληρή. «Αμπελλούσα» τη φώναζε ο Όμηρος. Αυτήν την « πιο αγαπημένη από όλες τις στεριές» Θα 'χε τους λόγους του ο ποιητής.
10 Οκτώβρης. Ευλογημένος καρπός το αμπέλι. Σαν την ελιά. Σε όλο το νησί αθέατα τον υπόλοιπο καιρό ξεπροβάλλουν τα λακαριά ...Κρασί, ούζο, ρακί. Ο καιρός γλυκός. Μικρό καλοκαιράκι. Μελωμένο. Τελευταίο χάδι πριν τον χειμώνα. Τελευταία ματιά στους αγαπημένους μας που φεύγουν. Θα ξεχαστούμε πάλι. Κι άντε μετά απ ό την αρχή να ξαναγνωριστούμε. Να ξαναγαπηθούμε. Παρέλαση. Όχι μια. Δυο. Κι η κραυγή του Κουντουριώτη φτάνει στα αυτιά μου από το Διαπόρι μέχρι τον Μούδρο. ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ.
11 Νοέμβρης. Το κρύο πλησιάζει. Οι σόμπες δεν φτάνουν πάντα. Οι νοτιάδες σφυρίζουν. Τα μαγαζιά στις παραλίες έχουν κλείσει. Ο κόσμος στην αγορά λιγοστός. Κουμπωμένα πια τα πανωφόρια. Κάτι ξεχασμένοι τουρίστες δεν πρόλαβαν τα τελευταία πλοία. Ανησυχούν μήπως δεν μπορέσουν τελικά να φύγουν. Δεν πειράζει θέλω να τους πω. Ότι και να γίνει εμείς θα αγωνιστούμε. Το «καπνισμένο Τσουκάλι» γράφεται με μανία στο Κοτοπούλι κι ο Ρίτσος στο στρατόπεδο συγκέντρωσης ανάμεσα στους στίχους του και τις ζωγραφιές του μας χαρίζει την αιωνιότητα.
«Τούτες τις μέρες ο άνεμος μας κυνηγάει. Γύρω, σε κάθε βλέμμα το συρματόπλεγμα. Γύρω στη καρδιά μας το συρματόπλεγμα. Γύρω στην ελπίδα το συρματόπλεγμα»
12 Δεκέμβριος. Χριστούγεννα. Κλισέ. Κι όμως ο καιρός είναι συνήθως καλός. Μέσα στην καρδιά του χειμώνα. Στολισμένα φωτάκια και κάλαντα. Θυμάμαι από μικρή... μόλις περνούσαν οι γιορτές άρχιζε η αντίστροφη μέτρηση για το καλοκαίρι. Αυτό ισχύει ακόμη και τώρα. Κι εδώ στη Λήμνο, μετά τα Χριστούγεννα, αν βγεις μεσημέρι στο μπαλκόνι και κοιτάξεις προς το Αιγαίο θα δεις από μακριά το άσπρο γέλιο του καλοκαιρού να σου κλείνει το μάτι. Μπορεί να φαίνεται απατηλό. Υπάρχει όμως. Αρκεί να μπορείς να το δεις.
Πηγή: marialiaska.gr
