«Από τα πιο γνωστά προϊόντα της ελληνικής παράδοσης -όπως το ούζο Μυτιλήνης, η χιώτικη μαστίχα, το σαμιώτικο κρασί ή το αλεύρι της Λήμνου- μέχρι τα πιο άγνωστα και σπάνια βρίσκει κανείς σ' αυτά τα νησιά του Αιγαίου, που μόνο γεωγραφικά θα έλεγε κανείς ότι αποτελούν ενότητα.
Σε αντίθεση με άλλες νησιωτικές περιοχές, όπως οι Κυκλάδες ή τα Ιόνια, εδώ το κάθε νησί έχει μια διαφορετική γευστική ταυτότητα, που οφείλεται στις ανόμοιες εδαφικές συνθήκες αλλά και στην ιστορία του.
Όλα, όμως, έχουν να επιδείξουν κάτι αποκλειστικό και μοναδικό, ενώ διατηρούν σε μεγάλο βαθμό μια γνησιότητα στα προϊόντα και τα φαγητά τους.
Αυτή η σύντομη περιήγηση στις κουζίνες τους αποκαλύπτει προϊόντα και συνήθειες από τη βαθειά αρχαιότητα, ευρωπαϊκές επιρροές που μετέφερε η ναυτική παράδοση και, βέβαια, μια έντονη επίδραση από τα απέναντι μικρασιατικά παράλια, που ήταν πάντα "γειτονιά", ακόμα και πριν μεταφέρουν τις γευστικές τους συνήθειες οι πρόσφυγες.
Χαρά μας, η διαπίστωση ότι πολλές είναι οι οικοτεχνίες που συνεχίζουν αυτή την παράδοση και μάλιστα έχοντας στο τιμόνι τους νέους ανθρώπους.
Λήμνος
Όλο το νησί είναι ένα πεδινό τοπίο χωρίς δένδρα, με ομαλές πλαγιές και πεζούλες , λόφους με αμπέλια, χαμηλή βλάστηση με φρύγανα και θυμάρια.
Από την αρχαιότητα υπήρξε ο σιτοβολώνας του Αιγαίου, παράγοντας μέχρι σήμερα ντόπιες ποικιλίες εξαιρετικών σιτηρών (μαυραγάνι το πιο γνωστό), πρώτη ύλη για τα ονομαστά ζυμαρικά και τα αρτοποιήματα της Λήμνου.
Το άλλο ονομαστό -κι αυτό από την αρχαιότητα- προϊόν του νησιού είναι το κρασί από την αρχαιότατη κόκκινη ποικιλία Λημνιό ή Καλαμπάκι και την πιο πρόσφατη Μοσχάτο Αλεξανδρείας (που λέγεται πως έφεραν μετανάστες λημνιοί από την Αίγυπτο).
Τα αιγοπρόβατα του νησιού δίνουν ονομαστά τυριά και φυσικά, το κρέας τους. Τα ψάρια και οι αστακοί της Λήμνου φημίζονται για τη νοστιμιά τους, τα άφθονα θαλασσινά και όστρακα μαγειρεύονται με πολλούς τρόπους, το χειμώνα υπάρχει και κυνήγι.
Με το νόστιμο ντόπιο αλεύρι γίνονται τα ονομαστά φλωμάρια και τα "φτιαχτά" φρέσκα μακαρόνια, καθώς και τραχανάς με ξινισμένο γάλα. Τα φλωμάρια είναι άλλοτε σαν κοντά κορδονάκια άλλοτε σαν πολύ λεπτές μακρόστενες λωρίδες χυλοπίτας, ζυμωμένα με πρόβειο γάλα και αβγά, που δένουν εξαιρετικά με τις σάλτσες των κοκκινιστών.
Τρώγονται και σκέτα με βούτυρο και τυρί, αλλά συνδυάζονται και με λαχανικά, ακόμα και με σαλιγκάρια. Συνηθίζονται και τα φρέσκα ζυμαρικά, που φτιάχνουν οι νοικοκυρές σε διάφορες παραλλαγές (αφτούδια και μακαρούνες τα πιο κοινά). Φημισμένα είναι και τα ντόπια παξιμάδια, σταρένια, κριθαρένια και ανάμεικτα.
Τα τυριά της Λήμνου: πρώτο το γνωστό "καλαθάκι Λήμνου", χαρακτηρισμένο Π.Ο.Π., ένα λευκό τυρί που θυμίζει αλμυρή νόστιμη φέτα και γίνεται από ντόπιο αιγοπρόβειο γάλα, στραγγίζεται μέσα σε πλεκτό καλαθάκι, το "τυρβόλι" και κατόπιν ωριμάζει σε άλμη.
Το μελίχλωρο ή μελίπαστο είναι ένα φρέσκο καλοκαιρινό τυρί από πρόβειο γάλα. Στη διαδικασία παρασκευής του περιλαμβάνεται το "πλύσιμο" των κεφαλιών του τυριού στη θάλασσα. Το κασκαβάλι, από τα πιο παλιά τυριά της Λήμνου είναι ένα κίτρινο τυρί από πρόβειο γάλα, με βουτυράτη γεύση, ιδανικό για επιτραπέζιο και σαγανάκι.
Το τραπέζι μου στη Λήμνο θα είχε για την αρχή τσιπουράκι με μελίχλωρο, όστρακα, κριθαροκουλούρα με ντομάτα και τριμμένο καλαθάκι και τις μικρές λημνιώτικες τυρόπιτες.
Θα συνέχιζε με αστακό κριθαράκι, καλαμαράκι γεμιστό με ρύζι, αμύγδαλα και κανέλα και κατόπιν κόκκορα κοκκινιστό με φλωμάρια ή τα μικρά αγριοκούνελα της Λήμνου κρασάτα με συνοδεία κόκκινου κρασιού από Λημνιό.
Ένα ποτήρι Μοσχάτο Λήμνου παγωμένο θα συνόδευε σαμσάδες, ένα γλυκό ταψιού τυλιχτό με λεπτό σπιτικό φύλλο και γέμιση αμυγδαλόψιχας ή σουσαμιού, κανελλογαρύφαλα και σιρόπι μελιού και τα περίφημα "βενιζελικά", ένα τοπικό γλυκό που δημιουργήθηκε προς τιμήν του Ε.Βενιζέλου, το 1912: μικρά γλυκά με γέμιση σοκολάτας και αμύγδαλου ή καρυδιού, τυλιγμένα σε λευκό γκλάσο βανίλιας.
Πηγή: athinorama.gr
