Ο Ναμπόκοφ χαρτογραφεί τον Τζόυς

Ίσως να θελήσατε κι εσείς να επαληθεύσετε εκείνο το οποίο αποτελεί κοινή παραδοχή για το βιβλίο του Τζόυς, πως, δηλαδή, ο συγγραφέας περιγράφει την πόλη με τόση ακρίβεια και λεπτομέρεια που σε περίπτωση ολοσχερούς καταστροφής της από μια συμφορά, θα ήταν δυνατό να χτιστεί εξ αρχής ένα πιστό αντίγραφό της με βάση απλώς και μόνο τις περιγραφές του μυθιστορήματος. Αυτός όμως ο συγκεκριμένος χάρτης της παραπάνω εικόνας δεν έχει σχεδιαστεί από το χέρι κάποιου κοινού αναγνώστη αλλά από έναν πολύ διακεκριμένο μελετητή του Τζόυς: από τον Βλαντίμιρ Ναμπόκοφ, συγγραφέα ορισμένων από τα πιο πολυσυζητημένα βιβλία του εικοστού αιώνα όπως η Λολίτα, η Χλωμή Φωτιά και το αυτοβιογραφικό Μίλησε, μνήμη.

Σε μια συνέντευξη που έδωσε το 1969, ο Ναμπόκοφ κάνει μια πρόταση στους ακαδημαϊκούς που διδάσκουν τον Οδυσσέα: «Αντί να διαιωνίζετε τις εξεζητημένες ανοησίες που συνδέουν τα κεφάλαια με τα έπη του Ομήρου ή τα χρώματα, θα έπρεπε να φτιάχνετε χάρτες του Δουβλίνου με τα διασταυρούμενα μονοπάτια που ακολούθησαν ο Μπλουμ και ο Στήβεν». Λέγεται μάλιστα πως ολοκλήρωσε τη σκέψη του λέγοντας: «Όχι πείτε μου, δε θα δωρίζατε ευχαρίστως ένα λίτρο νωτιαίου μυελού μόνο και μόνο για να παρακολουθήσετε μια τέτοια διάλεξη;» Φυσικά, ο Ναμπόκοφ μιλούσε εξ ιδίας πείρας διότι ο ίδιος δεν ήταν μόνο δημιουργός σπουδαίων έργων λογοτεχνίας, αλλά και καθηγητής λογοτεχνίας στο πανεπιστήμιο. Οι εμπειρίες που έζησε με αυτή του την ιδιότητα αποτυπώνονται στο έργο του με τίτλο Lectures on Literature. Αν θέλετε να πάρετε μια γεύση, υπάρχει το δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ της διάλεξης του με θέμα τον Κάφκα στο αμερικάνικο πανεπιστήμιο Cornell.

Εξάλλου, σε ό,τι αφορά τον ίδιον τον χάρτη της διαδρομής του Οδυσσέα, υπάρχει και η πρόσφατη προσπάθεια μιας ομάδας φοιτητών του αμερικάνικου Yale να δημιουργήσουν μια ψηφιακή και διαδραστική έκδοσή του.

Πηγή: dimartblog.com