Τα προβλήματα αυτά τα αποκαλούν οι επιστήμονες – ιατρό κοινωνικά- διότι τις περισσότερες φορές είναι αποτέλεσμα του σύγχρονου τρόπου ζωής ,οφείλονται σε θέματα διατροφής ,εξάρτησης και στη σήψητου κοινωνικού περιβάλλοντος λόγω των ψυχοσωματικών προβλημάτων τα οποία προέρχονται από την ψυχική και σωματική κόπωση της καθημερινότητας όπως είναι η κατάθλιψη και το άγχος.
Τα προβλήματα αυτά θα είναι στην νέα χιλιετία στο πεδίο της μελέτης και της έρευνας όλων των ειδικοτήτων της ιατρικής επιστήμης. Ο αιώνας ο οποίος πέρασε ήταν πλούσιος και επιστημονικάπαραγωγικός, ολοκληρώθηκαν οι μεγάλες ανακαλύψεις του 19 αιώνα στο τομέα της υγείας, όπως ήταν ο καθορισμός των μικροβίων ως αιτιολογικού παράγοντα των μεταδοτικών νοσημάτων τα οποία προκαλούσαν μεγάλες επιδημίες.
Τα λοιμώδη νοσήματα ή μεταδοτικά νοσήματα με την μορφή πανδημίας θανάτωναν εκατομμύρια ανθρώπους, ενώ η ανακάλυψη των εμβολίων και των αντιβιοτικών, η αποστείρωση και η καθιέρωση της υγιεινής ως ειδικότητα της ιατρικής ήταν και είναι τα θεμελιώδη επιστημονικά επιτεύγματα. Τέλος η πρόοδος της ιατρικής στον 20 αιώνα είναι πρωτοποριακή.
Η θεραπευτική δυναμική της φαρμακολογίας η εξειδικευμένη πρόοδος της χειρουργικής η τεχνολογική και εργαστηριακή εξέλιξη όλων των ειδικοτήτων της ιατρικής, συνέβαλλαν ώστε να αυξηθεί πραγματικά ο μέσος όρος ζωής των ανθρώπων, και οι τραγικές επιδημίες και πανδημίες να εξαφανισθούν . Η ανακάλυψης της πενικιλίνης και των άλλων αντιβιοτικών, κατά των μικροβίων,η μελέτη των λοιμώξεων οι μεταγγίσεις αίματος οι μεταμοσχεύσεις,, ο προληπτικός εμβολιασμός, η φαρμακολογία, η γενετική, η πυρηνική ιατρική, η μοριακή Βιολογία, και η μελέτη του D N A είναι ιστορικά επιστημονικά ορόσημα της ιατρικής επιστήμης στο αιώνα που πέρασε– πιο θα είναι το μέλλον άραγε;
Το επιστημονικό όμως συμπέρασμα σήμερα, στην αρχή αυτού του αιώνα είναι ότι η πρόληψη και δια αυτής η προληπτική ιατρική έχει συμβάλει περισσότερο , από την θεραπευτική και την νοσοκομειακή ιατρική, στην μείωση της παιδικής και γενικά της θνησιμότητας των ανθρώπων , και στην διατήρηση της υγείας.
Από την εποχή του Ιπποκράτη ως σήμερα, την ευρεία και αφηρημένη έννοια τηςΥΓΕΙΑΣδεν κατορθώσαμε να την οριοθετήσουμε, και να βρούμε ένα μέτρο αναφοράς και μέτρησης, αφού όλοι γνωρίζουμε ότι είναι το πολυτιμότερο αγαθό του ανθρώπου , το οποίο τις πιο πολλές φορές δεν υπολογίζουμε.
Σήμερα αυτό που φοβίζει ,φόβιζε, και θα φοβίζει τον άνθρωπο είναι κάθε διαταραχή της οργανικής σωματικής και ψυχικής δομής, του ατόμου δηλαδή η ΝΟΣΟΣ ,η οποία εκδηλώνεται με διάφορα συμπτώματα τα οποία ενοχλούν τον άνθρωπο και τον οδηγούν στο γιατρό, όπου τις περισσότερες φορές είναι αργά. Ο γιατρός παίρνει ιδιαίτερη θέση στην κοινωνία ,και καταξιώνεται στην συνείδηση των ανθρώπων μέσα από την αρρώστια, και όχι μέσα από την διατήρηση της υγείας, όπως αναφέρουν οι ειδικοί επιστήμονες για την σημασία της ΠΡΟΛΗΨΗΣ.
Η πολιτεία με τις υπηρεσίες, και τους λειτουργούς υγείας ,φροντίζει περισσότερο για την θεραπεία της σωματικής και ψυχικής νόσου,ενώδεν προάγει ουσιαστικά την ΠΡΟΛΗΨΗ. μέσα από την ενημέρωση.
Σε ολόκληρο τον κόσμο το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στην νοσηλεία και την θεραπεία του άρρωστου ,και επομένως οι υπηρεσίες υγείας, όπως καταγράφονται από τους ειδικούς επιστήμονες αντί να αναφέρονται <Εθνική υπηρεσία υγείας>πρέπει να αναφέρονται ως < Εθνική υπηρεσίααρρώστιας>. Πρωταρχική σημασία στις πολιτισμένες κοινωνίες είναι η διατήρηση της ζωής η οποία είναι η σημαντικότερη αξία.μιας κοινωνίας.
Πρέπει σήμερα όλοι οι γιατροί όμως να ενδιαφέρονται και για τηνπρόληψη,και την βελτίωση των φυσικών και περιβαλλοντολογικών συνθηκών και των κανόνων της υγιεινής οι οποίες είναι αναγκαίες για την διατήρηση της ζωής.
Όλες οι υπηρεσίες υγείας, η ιατρική φροντίδα, τα εθνικά συστήματαυγείας γίνονταισε συνδυασμό με την πολιτική και την οικονομία μιας χώρας ακολουθούν την εξέλιξη κάθε κοινωνίας, ακολουθούν την αναβάθμιση του βιοτικού επιπέδου και την εξελικτική πορεία των παραμέτρων και των υποδομών οι οποίες απαρτίζουν μια πολιτεία καθώς και τις μεταβολές του– κοινωνικού – οικονομικού– πολιτικού συστήματος κάθε σύγχρονης κοινωνίας.Όλοι αυτοί οι παράγοντες οι οποίοι δημιουργούν και επηρεάζουν την κοινωνική δομή και το βιοτικό επίπεδο μιας πολιτείας είναι:
1- Γενικοί, κοινωνικοί οικονομικοί μεταναστευτικοί, περιβαλλοντολογικοί.
2- Η κατοικία, η Γεωργία, η Διατροφή, η εκπαίδευση, το εργασιακό περιβάλλον, η ανεργία, ύδρευση αποχέτευση οι στάσεις και συμπεριφορές των ατόμων, η ηλικία, το φύλο, η κληρονομικότης οι εξαρτήσεις.
Μέρος 2ο
Ο παγκόσμιος οργανισμός υγείας στην 34η Γενική Συνέλευση το 1981 έθεσε τις βάσεις και προγραμμάτισε δραστηριότητες με σύνθημα Υγεία για όλους το 2000.
Το επιστημονικό αποτέλεσμα του περασμένου αιώνα, από όποιο επιστημονικό τομέα της ιατρικής και αν προέρχεται ,πρέπει να έχει σαν βάσει τον προγραμματισμό ,την ενημέρωση, και την πρόληψη.
Η πρόληψη αφορά στην ιατρική όλα εκείνα τα νοσήματα τα οποία η ιατρική επιστήμη, μετά από έρευνα και μελέτη τα αποκαλεί ΠΡΟΛΗΨΙΜΑ(καρκίνος, καρδιακές παθήσεις τροχαία AIDS ναρκωτικά) και στοχεύει στην αναβάθμιση του φυσικού και κοινωνικού περιβάλλοντος, με σκοπό την διαμόρφωση υγιεινών στάσεων και συμπεριφορών στη διαβίωση των ατόμων
.Αυτό επιτυγχάνεται με την πρωτοβάθμια φροντίδα και κυρίως όπως αναφέραμε μέσα από την πρόληψη.
Όλοι οι γιατροί σαν εξέχοντα μέλη μιας κοινωνίας πρέπει να συμβάλουν στην προαγωγή της υγείας συμμετέχοντας στην αναβάθμιση του περιβάλλοντος, και με την ενημέρωση, την μετάδοση γνώσεων, να πληροφορήσουν τον πληθυσμό για τους παράγοντες οι οποίοι έχουν βλαπτική επίδραση στην υγεία των πολιτών
Τα άτομα πρέπει να είναι ικανά να αναπτύξουν τον έλεγχο σε ότι αφορά την υγειά τους, να πηγαίνουν γρήγορα στον γιατρό ,και να συμμετέχουν ουσιαστικά στα προγράμματα πρόληψης και ενημέρωσης πχ μαστός -τεστ Παπανικολάου –προστάτης PSA-έντερο- μικροβιολογικές εξετάσεις.
Πρέπει να πείσουμε τα άτομα ότι η υγεία είναι συντελεστής της καθημερινής ζωής και για αυτό πρέπει να αυτό- προστατεύονται συμμετέχοντας στην προαγωγή υγείας , η οποία όπως αναφέρει η παγκόσμια οργάνωση υγείας είναι η διαδικασία μέσα στην οποία τα άτομα γίνονται ικανά να αναπτύξουν τον έλεγχο πάνω στην υγεία τους ,να την βελτιώνουν. και κυρίως να την προστατεύσουν.
Η προαγωγή υγείας είναι μια ευρύτερη δραστηριότητα στο χώρο της υγείας και της κοινωνίας , δεν είναι μια απλή ιατρική υπηρεσία, και απευθύνεται στο σύνολο του πληθυσμού ,μέσα στα πλαίσια της καθημερινής ζωής, και όχι σε μεμονωμένα άτομα τα οποία διατρέχουν κίνδυνο να νοσήσουν δηλαδή προστατεύει την Δημόσια υγεία Φροντίζει τα άτομα να αναλαμβάνουν υπεύθυνο δράση για την προστασία της υγείας τους, αυτό επιτυγχάνεται με την σωστή εκλαϊκευμένη ενημέρωση από ειδικούς επιστήμονες, και όχι μέσω πληροφοριών οι οποίες υποβαθμίζουν την ιατρική ,την υγιεινή, και δημιουργούν αναστάτωση και πανικό στο κοινωνικόσύνολο.
Την ευθύνη για την σωστή και υπεύθυνη ενημέρωση έχουν οι γιατροί οι οποίοι πρέπει παράλληλα με την θεραπευτική ιατρική να ασχολούνται και με την πρόληψη,
.Η ανάγκη αυτή οδήγησε τους επιστήμονες να δημιουργήσουν την ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ η οποία έχει σαν σκοπό την εφαρμογή της πρωτογενούς και δευτερογενούς πρόληψης .στον πληθυσμό
Η πρωτογενής πρόληψη με την προαγωγή υγείας προσπαθεί, με την έρευνα, την ενημέρωση και τον προγραμματισμό , να καταγράψει τους βλαπτικούς παράγοντες οι οποίοι δημιουργούν νοσηρές καταστάσεις.
Η δευτερογενής πρόληψημε τον προ-συμπτωματικό έλεγχο εντοπίζει παθολογικές περιπτώσεις σε αρχικά σταδία οι οποίες με την κατάλληλη θεραπευτική αγωγή θεραπεύονται. Σήμερα, η ανθρώπινη συμπεριφορά ,ο αγχώδης τρόπος επιβίωσης , το φυσικό ,και κοινωνικό περιβάλλον, οι διατροφικές συνήθειες και εκτροπές , το οινόπνευμα τα ναρκωτικά η εξάρτησης σε όλες τις μορφές ,η ταχύτητα όλοι γνωρίζουμε ότι είναι σημαντικοί παράγοντες στην αιτιολογία και την επιδημιολογία πολλών νοσημάτων με μεγάλη θνησιμότητα ,όπως τα καρδιαγγειακά , ο καρκίνος ναρκωτικά τροχαία , AIDS .και για τα οποία η πρόληψη είναι ουσιαστική και η αγωγή υγείας απαραίτητη για τις διάφορες πληθυσμιακές ομάδες.
Η αγωγή υγείας μπορεί να ορισθεί η διαδικασία εκείνη που βοηθάει τα άτομα να παίρνουν αποφάσεις ,να υιοθετούν συμπεριφορές και να ενεργούν σύμφωνα με τις ανάγκες που επιβάλλει η προάσπιση, και η προαγωγή της υγείας τους ,να ακολουθούνκανόνες και αρχέςτις οποίες θέλουν και μπορούν να εφαρμόσουν για την υγεία τους.
Διαφέρει η αγωγή υγείας από την προπαγάνδα, γιατί η προπαγάνδα δεν αναλύει το περιεχόμενο του θέματος και δεν εξηγεί τους λόγους που υπαγορεύουν μια αλλαγή στις συνήθειες,και στην συμπεριφορά του ατόμου.
Ο όρος υγειονομική διαφώτιση εκρίθη ακατάλληλος, γιατί η έννοια διαφώτιση αναφέρεται στην ενημέρωση κάποιου ο οποίος βρίσκεται σε πλάνη και άγνοια, και δεν επικεντρώνεται στην προσπάθεια της αλλαγής της στάσης και της συμπεριφοράς του ατόμου. Η διαφώτιση χρησιμοποιείτο σε εποχές που βασική επιδίωξη ήταν να εκρίζωση της μαγείας , των προλήψεων και η καταπολέμηση της μεγάλης άγνοιας του πληθυσμού.
Είναι λοιπόν πρωτεύον η πολιτεία με τους λειτουργούς και το προσωπικό υγείας να προάγει την αγωγή Υγείας γιατί με την γνώση δημιουργείται αίσθημα ευθύνης στους πολίτες και διότι με την γνώση περιορίζεται ο πανικός Επομένως χρειάζεται πρόληψηενημέρωση υγεία.
