Ο Σακχαρώδης Διαβήτης (ΣΔ) είναι μία χρόνια πάθηση, που εμφανίζεται όταν το πάγκρεας δεν παράγει αρκετή ινσουλίνη (Τύπου 1) ή όταν ο οργανισμός δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει αποτελεσματικά την παραγόμενη ινσουλίνη (Τύπου 2) με αποτέλεσμα να παρουσιάζονται υψηλές τιμές γλυκόζης (σακχάρου) στο αίμα των ασθενών. Η ινσουλίνη είναι μια ορμόνη που εκκρίνεται από το πάγκρεας και είναι υπεύθυνη μεταξύ άλλων, για το μεταβολισμό των υδατανθράκων, την απορρόφηση και τη χρήση της γλυκόζης, με πιο απλά λόγια, επιτρέπει στα κύτταρα να πάρουν το σάκχαρο από το αίμα και να το χρησιμοποιήσουν ως πηγή ενέργειας.
Τα αίτια που μπορεί να οδηγήσουν στην εμφάνιση του διαβήτη είναι κυρίως γενετικά, περιβαλλοντικά αλλά και ανοσολογικά. Πιο συγκεκριμένα, το υπερβάλλον σωματικό βάρος (παχυσαρκία και αυξημένη συγκέντρωση λίπους στην κοιλιακή χώρα), η κακής ποιότητας διατροφή, η απουσία φυσικής δραστηριότητας, η ινσουλινοαντίσταση και η ύπαρξη οικογενειακού ιστορικού, αποτελούν τα κυριότερα αίτια εμφάνισης σακχαρώδους διαβήτη. Επίσης, αξίζει ν’ αναφερθεί και ο σακχαρώδης διαβήτης κύησης, ο οποίος εμφανίζεται για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια μιας εγκυμοσύνης και συνήθως υποχωρεί μετά το πέρας της.
Τα συμπτώματα του ΣΔ ποικίλουν και περιλαμβάνουν πολυουρία, πολυφαγία, πολυδιψία, ξηροστομία και εξάντληση σε συνδυασμό με απότομη και ακούσια απώλεια βάρους.
Ο ΣΔ μακροπρόθεσμα μπορεί να οδηγήσει σε καρδιαγγειακές παθήσεις, ν’ αυξήσει τον κίνδυνο εγκεφαλικού, να επιφέρει βλάβες στα αγγεία ή το φακό των ματιών (καταρράκτης), των νεφρών, των νεύρων και να προκαλέσει κατάθλιψη.
Η πρόληψη, σε συνδυασμό με τη σωστή διατροφή, την άσκηση αλλά και τα φάρμακα, μπορούν να βοηθήσουν στη ρύθμιση του σακχαρώδη διαβήτη.
Παρακάτω παρατίθενται κάποιες τροποποιήσεις συμπεριφορών που μπορούν να βοηθήσουν τόσο στην πρόληψη όσο και στη θεραπεία της νόσου.
- Έλεγχος βάρους. Ο έλεγχος σωματικού βάρους βοηθά στην καλύτερη ρύθμιση της γλυκόζης του αίματος. Η απώλεια του υπερβάλλοντος βάρους βελτιώνει την ινσουλινοαντίσταση, τα επίπεδα γλυκόζης αίματος, τα επίπεδα λιπιδίων και μειώνει την αρτηριακή πίεση. Κοινώς, είναι πολύ σημαντική η επίτευξη και η διατήρηση ενός υγιούς σωματικού βάρους.
- Φυσική δραστηριότητα. Η σωματική δραστηριότητα έχει ευεργετικά οφέλη για την πλειοψηφία των ασθενών. 30-40 λεπτά μέτριας έντασης άσκηση (γρήγορο περπάτημα, κολύμπι, ποδηλασία, χορός, aerobic) τις περισσότερες (αν όχι όλες) ημέρες της εβδομάδας, συμβάλλει στην καλύτερη ρύθμιση της γλυκόζης του αίματος και βοηθά στη ρύθμιση του βάρους σε υγιή επίπεδα.
- Διατροφική συμπεριφορά. Η διατροφική αντιμετώπιση των ασθενών με ΣΔ δεν παραπέμπει σε συγκεκριμένο τύπο δίαιτας, απλά χρειάζεται ν’ ακολουθούν ένα υγιεινό και ισορροπημένο διαιτολόγιο που δεν υπερβαίνει τις ενεργειακές ανάγκες και χαρακτηρίζεται από: μικρά και συχνά γεύματα, αποφυγή τροφών πλούσιων σε απλά σάκχαρα και κορεσμένα λίπη, περιορισμό υψηλής κατανάλωσης αλκοόλ και αυξημένη πρόσληψη φυτικών ινών ( π.χ. προϊόντα ολικής αλέσεως).
- Διακοπή καπνίσματος. Το κάπνισμα σχετίζεται με την εμφάνιση επιπλοκών στους ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη.
