Οι αγρότες έζησαν έναν από τους πιο βροχερούς χειμώνες στην επαγγελματική τους σταδιοδρομία. Ο Άντριου Γουόρντ, ο οποίος είναι αγρότης με έδρα το Λίνκολνσαϊρ, δήλωσε στο BBC ότι ο Οκτώβριος, Νοέμβριος και Δεκέμβριος ήταν οι πιο βροχεροί μήνες εδώ και λίγο περισσότερο από ένα τέταρτο του αιώνα.
Ο Άντριου είναι ένας από τους πολλούς αγρότες σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο που οι καλλιέργειές τους καταστράφηκαν από τις πρόσφατες πλημμύρες λόγω των ακραίων καιρικών συνθηκών κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Το Κεντ επλήγη ιδιαίτερα σκληρά, καθώς είχε το πιο υγρό 12μηνο από τότε που άρχισαν να τηρούνται αρχεία βροχοπτώσεων για την περιοχή.
Μόνο τέσσερις από τις 139 περιοχές με υδάτινο δυναμικό (όπως οι περιοχές ποταμών και λιμνών) θεωρήθηκαν ότι είχαν κανονικά επίπεδα βροχόπτωσης. Οι υπόλοιπες ήταν σε υψηλά ή εξαιρετικά υψηλά επίπεδα. Για παράδειγμα, ο ποταμός Ουίρ και ο ποταμός Μέρσι γνώρισαν την πιο βροχερή εξάμηνη περίοδο που έχει καταγραφεί ποτέ.
Η καθήλωση του νερού "πνίγει" τις καλλιέργειες
Ο υπερκορεσμός του νερού στα εδάφη, που οδηγεί σε παγίδευση, όπου το νερό δεν μπορεί να αποστραγγιστεί, μπορεί να αποβεί πολύ επιζήμιος για τις καλλιέργειες. Οδηγεί σε έλλειψη χώρων αέρα στα εδάφη, όπου οι ρίζες των φυτών "πνίγονται". Οι περιοχές με πολύ συμπιεσμένα ή κακώς αποστραγγιζόμενα εδάφη κινδυνεύουν περισσότερο, και μερικές φορές περιοχές με πολύ επίπεδο έδαφος.
Η συσσώρευση νερού μπορεί να προκληθεί από πλημμύρες ως αποτέλεσμα καταιγίδων ή αυξημένων βροχοπτώσεων και την επακόλουθη υπερχείλιση των υπόγειων υδάτων ή πηγών νερού, όπως τα ποτάμια. Η Royal Horticultural Society (RHS) εξηγεί ότι οι αστραπιαίες πλημμύρες που είναι βραχύβιες δεν βλάπτουν συχνά τα φυτά, αλλά όταν το έδαφος είναι κορεσμένο για μεγάλο χρονικό διάστημα προκαλεί τη σημαντικότερη ζημιά, καθώς το οξυγόνο καταναλώνεται από την υπόλοιπη ζωή του εδάφους - τις ρίζες των φυτών και τους μικροοργανισμούς.
Τα αρνητικά αποτελέσματα της κατακράτησης νερού μπορεί να οδηγήσουν σε ορισμένα σημάδια που οι αγρότες μπορεί να εντοπίσουν στα φυτά τους:
- Κιτρίνισμα ή αποσύνθεση των φύλλων.
- Μαράζωμα του φυτού ή σημάδια ξηρότητας.
- Γαλάζιες-μαύρες ρίζες ή μυρωδιά σήψης.
- Βλαστοί που πεθαίνουν και μπορεί να ξεφλουδίζουν.
- Αποτυχία να βλαστήσουν την άνοιξη, εάν πρόκειται για ποώδη φυτά.
Στην αρχή μπορεί να φαίνεται ότι δεν παίρνουν αρκετό νερό, ειδικά αν η καλλιέργεια φαίνεται ξηρή, αλλά πρόκειται για ένα διαφορετικό είδος υδατικής καταπόνησης όταν οι ρίζες δεν μπορούν να πάρουν αρκετό οξυγόνο ή να απορροφήσουν επαρκώς θρεπτικά συστατικά από το έδαφος.
Τι μπορεί να γίνει;
Μπορούν να ληφθούν μέτρα για τη βελτίωση της δομής του εδάφους και της αποστράγγισης μέσω καλλιεργητικών πρακτικών ή να καλλιεργηθούν φυτά σε υπερυψωμένα παρτέρια. Αλλά αυτά μπορεί να είναι μόνο μικρές λύσεις σε ένα ευρύτερο περιβαλλοντικό πρόβλημα - την αύξηση των ακραίων καιρικών φαινομένων ως αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής.
Οι πλημμύρες αποτέλεσαν βασικό θέμα επείγοντος χαρακτήρα στο συνέδριο της Εθνικής Ένωσης Αγροτών (NFU) που πραγματοποιήθηκε στο Μπέρμιγχαμ αυτό το μήνα, όπου συμμετείχαν πάνω από 1500 αγρότες. Η πρόεδρος της NFU, περιέγραψε τα ακραία καιρικά φαινόμενα στο ακροατήριο, αναφέροντας τις πολλές καλλιέργειες που απέτυχαν το χειμώνα.
Οι περιοχές που επλήγησαν περισσότερο βρέθηκαν κάτω από πέντε μέτρα νερό. Για ορισμένους, το 2023 θεωρήθηκε η χειρότερη χρονιά για πλημμύρες, οι οποίες οδήγησαν σε μεγάλες οικονομικές απώλειες στον γεωργικό τομέα της Βρετανίας.
Προοπτικές για το 2024: βελτιώσεις στο εγγύς μέλλον ;
Οι αγρότες επηρεάστηκαν σε μεγάλο βαθμό κατά τη διάρκεια του χειμώνα και εάν συνεχισθούν οι βροχοπτώσεις, οι αρνητικές επιπτώσεις θα μπορούσαν να είναι ακόμη μεγαλύτερες. Την καλοκαιρινή περίοδο, τα φυτά πλήττονται πολύ περισσότερο από την υπερσυγκέντρωση του νερού, καθώς συγκριτικά, οι κρύες ρίζες του χειμώνα τείνουν να αναπνέουν πολύ λιγότερο. Λίγα φυτά μπορούν να επιβιώσουν από την “υπεραποθήκευση” νερού το καλοκαίρι, σημειώνει η RHS.
Παρά τις θερμότερες καιρικές συνθήκες που θα επικρατήσουν κατά τους εαρινούς και θερινούς μήνες, οι προβλέψεις για τις συγκομιδές του 2024 δεν φαίνονται πολύ θετικές. Το Συμβούλιο Αγροτικής και Κηπευτικής Ανάπτυξης προέβλεψε ότι οι σοδειές σιταριού θα μειωθούν κατά ένα τέταρτο. Η περιορισμένη σπορά το χειμώνα μπορεί να οδηγήσει σε αυτές τις μεγάλες μειώσεις μέχρι το καλοκαίρι, και αυτό το μοτίβο θα μπορούσε να παρατηρηθεί από το χειμώνα του 2019 μέχρι το καλοκαίρι του 2020.
Με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στη γεωργία μέσω των ακραίων καιρικών συνθηκών, μεταξύ άλλων περιβαλλοντικών παραγόντων πίεσης, δεν είναι μόνο οι οικονομίες, ο εφοδιασμός με τρόφιμα και οι φυσικοί βιότοποι που θα συνεχίσουν να επηρεάζονται, αλλά και τα παραδοσιακά μέσα διαβίωσης των ανθρώπων στη βρετανική ύπαιθρο.
