Η ανάρτηση υπενθύμιζε την βαρύτητα και τη σημαντικότητα της Ηφαιστίας, της δεύτερης εμβληματικότερης πόλης της Λήμνου κατά τους ιστορικούς χρόνους και εστίαζε στα δύο καίρια ευρήματά της, το αρχαϊκό ιερό της Μεγάλης Θεάς και το αρχαίο θέατρο.
Η ανάρτηση του ΔΙΑΖΩΜΑΤΟΣ
Η Ηφαιστία, χτισμένη σε μια θέση βόρεια του κόλπου του Πουρνιά, αποτελούσε κατά τους ιστορικούς χρόνους τη δεύτερη σημαντικότερη πόλη της Λήμνου μετά τη Μύρινα. Πολλές κατοικίες, λουτρά, ένα μεγάλο οίκημα που πιθανώς ήταν ανάκτορο, νεκροπόλεις, αλλά και πηγάδια και άλλα στοιχεία μιας κανονικής πόλης έχουν ανασκαφεί και μαρτυρούν την διαχρονική ζωή στην περιοχή. Δύο είναι όμως οι αρχαιολογικές ανακαλύψεις που κάνουν την Ηφαιστία να ξεχωρίζει: Το αρχαϊκό ιερό της Μεγάλης Θεάς και το αρχαίο θέατρο της πόλης. Στις αίθουσες του Ιερού βρέθηκαν θαυμαστά έργα τέχνης, όπως ολόκληρη σειρά από πήλινα αγάλματα που παρίσταναν Σειρήνες και Σφίγγες. Η Ηφαιστία κάηκε από τους Πέρσες το 511 π.Χ., ξαναχτίστηκε όμως και απέκτησε ισχυρά τείχη από τους Αθηναίους. Υπήρξε το οικονομικό κέντρο του νησιού μέχρι και τον 11ο μ. Χ αιώνα, όταν το λιμάνι της σταδιακά επιχώσθηκε και άρχισε η εγκατάσταση των Βενετών στον γειτονικό Κότζινο. Οι πρώτες ανασκαφές στην Ηφαιστία έγιναν, το 1926, από τον Ιταλό αρχαιολόγο Alessandro Della Seta, επικεφαλής της Scuola Archeologica Italiana di Atene. #διάζωμα #συνέργειες #πολιτισμός #κοινό_αγαθό
Αυτή η αφορμή ήταν αρκετή για να ξεσκονίσουμε τα αρχεία μας από το 2009 και μετά!
Τον Ιούνιο του 2009, ο πρόεδρος του Διαζώματος Σταύρος Μπένος επισκέφθηκε τη Λήμνο και το αρχαίο θέατρο της Ηφαιστείας, συνοδευόμενος από τον Νομάρχη Λέσβου Παύλο Βογιατζή, τον Δήμαρχο Μούδρου Κώστα Αδαμίδη και την προϊσταμένη της Κ’ Εφορείας Αρχαιοτήτων Όλγα Φιλανιώτου. Το θέατρο, χτισμένο στα τέλη του 5ου ή αρχές του 4ου αιώνα π.Χ., διατηρούσε ακέραιο το κοίλο του και ίχνη από τουλάχιστον δύο οικοδομικές φάσεις.
Αντί πλήρους αναστήλωσης, το Διάζωμα πρότεινε την ήπια ανάδειξη του χώρου, με διατήρηση της αυθεντικότητάς του, φωτισμό, σηματοδότηση και τη δημιουργία υπαίθριου χώρου θέασης σε παρακείμενο λόφο. Το θέατρο θα λειτουργούσε ως σκηνικό, χωρίς να επιβαρύνεται από τη χρήση.
Μέσα σε λίγους μήνες, η πρόταση άρχισε να υλοποιείται. Ο τότε υφυπουργός Πολιτισμού και βουλευτής Λέσβου, Νίκος Σηφουνάκης, στήριξε πολιτικά την πρωτοβουλία, διασφαλίζοντας τη χρηματοδότηση των πρώτων έργων μέσω της Νομαρχίας. Έτσι, την άνοιξη του 2010, ολοκληρώθηκαν τα έργα ηλεκτροδότησης και βελτίωσης της πρόσβασης, με συνολικό κόστος 120.000 ευρώ.
Στις 19 Αυγούστου 2010, το αρχαίο θέατρο υποδέχθηκε για πρώτη φορά κοινό. Η παράσταση Οιδίπους Τύραννος του Σοφοκλή, σε σκηνοθεσία Σπύρου Ευαγγελάτου, παρουσιάστηκε με φόντο το λιτό, αλλά εμβληματικό κοίλο. Περισσότεροι από 800 θεατές παρακολούθησαν τη βραδιά, σηματοδοτώντας την πολιτιστική «επανεκκίνηση» του μνημείου.
Το 2014, η Ηφαιστία εντάχθηκε στο πανελλήνιο πολιτιστικό πρόγραμμα του Διαζώματος σε συνεργασία με το Ελληνικό Φεστιβάλ. Η παράσταση Η γυναίκα της Ζάκυθος του Σολωμού παρουσιάστηκε στο θέατρο, ενώ εγκρίθηκε και η χρήση του μνημείου από το ΚΑΣ, με περιορισμένο αριθμό θεατών για λόγους προστασίας.
Παράλληλα, το θέατρο έγινε πεδίο εκπαιδευτικών δράσεων. Το 2016, το Γυμνάσιο Μούδρου ανέλαβε συμβολικά την «υιοθεσία» του μνημείου μέσω του προγράμματος «Μαθητές Ξεναγοί στα Αρχαία Θέατρα». Οι μαθητές ερεύνησαν την ιστορία του χώρου και δημιούργησαν δικές τους ξεναγήσεις, φέρνοντας σε επαφή τη νέα γενιά με την τοπική πολιτιστική κληρονομιά.
Το 2024, η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου ενέταξε το έργο «Εκσυγχρονισμός υποδομών αρχαιολογικού χώρου Ηφαιστίας» στο νέο ΕΣΠΑ 2021-2027, με προϋπολογισμό 1,2 εκατ. ευρώ.
Το έργο περιελάμβανε βελτίωση της επισκεψιμότητας, νέες διαδρομές περιήγησης, σύγχρονη σήμανση, φωτισμό και ενίσχυση της προστασίας του χώρου.
Ο δρόμος βέβαια από το Κοντοπούλι προς το Αρχαίο Θέατρο της Ηφαιστίας δεν έχει φτιαχτεί ακόμη και κάθε χρόνο αυτό το γεγονός πυροδοτεί δεκάδες σχόλια, όχι άδικα.
